معایب آبکاری فلزات و مزایای استفاده از برنج طبیعی
در ابتدای مبحث به این میپرازیم که چرا از آبکاری استفاده میشود. آبکاری دو حالت مصرف دارد که اولی مصارف صنعتی است و دومی مصارف دکوراتیو.
دلایل استفاده از آبکاری در صنعت:
• مقاومت فلز را در برابر خوردگی بهبود می‌بخشد.
• برای سفت‌شدن سطح فلز انجام میشود.
• قابلیت پوشیدگی قطعه را بهبود می‌بخشد.
• اصطکاک را کاهش می‌دهد.
• می‌تواند رسانایی مواد را تغییر دهد.
دلیل استفاده از آبکاری در مصارف دکوراتیو
به طور ساده وخلاصه استفاده از آبکاری روی آلیاژ ها و فلزات که با آن وسایل تزیینی و دکوراتیو می سازند این است که هزینه ی پایینتری نسبت به استفاده از متریال خوب و انجام پروسه های براق کردن و … دارد.
به طور مثال اگر از متریال برنج در ساخت دیوارکوب یا چراغ های دیواری استفاده شود هزینه ی بالاتری نسبت به یک فلز ارزانتر با آبکاری متوسط باید پرداخته شود.
آبکاری فلزات یک فرآیند مهم در کار با مواد فلزی است که باعث ماندگاری و افزایش طول عمر آن‌ها میشود. این صنعت هم مثل همه صنایع دیگر در کنار مزایایی که دارد، معایبی نیز به همراه می‌آورد.
به طور کلی آبکاری فلزات به سه روش انجام میشود:
• آبکاری الکتریکی
• آبکاری الکترولس
• آبکاری غوطه‌وری
در واقع در تمامی روش‌های آبکاری نهایتاً یک لایه از یون‌های فلزی روی سطح فلز ما قرار می‌گیرد. این کار علاوه بر ماندگاری، گاهی به هدف جلای فلز و براق نشان دادن آن نیز انجام میشود.
آنچنان که گفته شد آبکاری فلزات معایبی نیز دارد. اولین نکته حائز اهمیت در آبکاری، در نظر گرفتن هزینه بالای آن است. هرچند این نکته در آبکاری حجم کمی از فلزات کمتر به چشم می‌آید، اما اگر قصد دارید در حجم بالا این کار را انجام دهید بایداز منظر صرفه اقتصادی نیز به آن نگاه کنید.
کاهش انعطاف پذیری: یکی دیگر از مهمترین معایب آبکاری فلزات کاهش انعطاف‌پذیری آن‌هاست که وابسته به اینکه شما چه نوع فلزی را می‌خواهید آبکاری کنید و کاربردش برایتان چیست ممکن است برای شما مشکلاتی ایجاد کند.
چسبندگی ناکافی: اگر لایه فلزی آبکاری شده به خوبی به زیرلایه نچسبد، می تواند منجر به لایه برداری یا پوسته پوسته شدن شود. عیب یابی ممکن است شامل بررسی فرآیند تمیز کردن و آماده سازی بستر، شیمی حمام آبکاری یا چگالی جریان استفاده شده در حین آبکاری باشد.
آبکاری ناهموار یا پوشش ضعیف: توزیع ناهموار فلز آبکاری شده یا پوشش ضعیف می تواند منجر به ظاهری غیر یکنواخت شود. عیب یابی ممکن است شامل تنظیم موقعیت آند و کاتد، بهینه سازی هم زدن حمام، یا رسیدگی به مسائل مربوط به توزیع جریان در مخزن آبکاری باشد.
سوراخ شدن و ناهمواری: عیوب سطحی مانند گودال یا زبری می تواند در لایه های آبکاری شده ایجاد شود. عیب‌یابی ممکن است شامل تنظیم پارامترهای حمام آبکاری، مانند دمای حمام، pH، یا هم زدن، یا بررسی کیفیت آماده‌سازی سطح بستر باشد.
تغییر رنگ و لکه: تغییر رنگ یا لکه شدن نامطلوب می تواند ناشی از عوامل مختلفی از جمله ناخالصی در حمام آبکاری یا شستشوی نامناسب اقلام آبکاری شده باشد. عیب یابی ممکن است شامل حفظ شیمی و کیفیت حمام و همچنین بهبود فرآیند شستشو باشد.
ایجاد تاول و تخلخل: ایجاد حباب یا منافذ در لایه آبکاری شده می تواند مشکل ساز باشد و بعد ها منجر به برداشته شدن رنگ از سطح فلز شود.
از سوی دیگر برنج نیز یکی از پرکاربردترین فلزات این روزهاست که در صنایع مختلف مورد توجه قرار گرفته است. آلیاژ برنج ترکیبی از مس و روی است که به دلیل ویژگی‌های منحصربه‌فرد در زندگی روزمره نیز کاربرد دارد.
خواص و مزایای آلیاژ برنج عبارتند از:
• مقاومت در برابر اکسید شدن و لکه دار شدن:
آلیاژ برنج مقاومت بالایی در برابر اکسید شدن و لکه‌دار شدن دارد که همین امر موجب میشود که بتواند سالیان بیشتری دوام بیاورد و ماندگاری بهتری داشته باشد. فلزات به طور کلی خیلی زود با اکسیژن هوا واکنش داده و اکسید می‌شوند. مثلا فلز آهن خیلی سریع زنگ می‌زند. فلزاتی که در برابر اکسید شدن مقاومند غالبا قیمت بالایی دارند؛ فلزاتی مثل طلا و نقره و تا حدودی مس از این دسته هستند. از این رو آلیاژ برنج می‌تواند جایگزین مناسبی برای ساخت انواع اکسسوری های منزل مانند دیوارکوب ها، کلید وپریز ها، چراغ سقفی و لوستر ها باشد.
• پایداری رنگ و عدم کدر شدن:
همچنین این آلیاژ که رنگی طلایی، مشابه طلا، دارد در طولانی مدت نیز رنگ خود را حفظ می‌کند و پایدار می‌ماند.
به همین سبب با انجام مراحلی مانند ماشین کاری این آلیاژ را میتوان به رنگ طلایی براق تبدیل کرد که نیازی به رنگ و آبکاری نداشته باشد. به خصوص برای انواع کلید وپریز ها که برخورد دست با آن ها زیاد است احتمال رنگ رفتگی آن بسیار کم است.
• قابلیت جداسازی و بازیافت:
یکی دیگر از مزایای این آلیاژ که ممکن است برای مردم ایران کمتر حائز اهمیت باشد قابلیت جداسازی و بازیافت آن است. این آلیاژ قابلیت بازیافت دارد و با توجه به این حتی جایگزین مناسبی برای پلاستیک هم محسوب میشود.
• خاصیت آنتی باکتریالی:
آلیاژ برنج خاصیت آنتی باکتریالی دارد و بهترین گزینه برای کلیدوپریز می باشد برای اینکه در اثر تماس دست به سطح کلید و پریز در صورت آلوده بودن این سطح مکان انتقال هر نوع ویروس و باکتری وجود دارد.
به طور کلی آلیاژ برنج این روزها کاربرد گسترده ای در منازل دارد. از این آلیاژ برای ساخت پریزها، کلیدهای برق، چراغ های دیواری، قاب های هالوژن ، لوستر ، انواع چراغ ها و شیرآلات و اتصلات مختلف لوله‌ها استفاده میشود و آز آنجایی که ماندگاری خوبی دارد و به راحتی اکسید نمی‌شود و رنگ خود را حفظ می‌کند امروزه جایگزین خوبی برای خیلی از مواد دیگر برای استفاده در خانه به شمار می‌آید.
آخرین دیدگاه‌ها