قوانین نظام مهندسی درمورد استخر
استخرها به‌عنوان یکی از مهم‌ترین فضاهای تفریحی و ورزشی در زندگی امروزی شناخته می‌شوند. طراحی، ساخت و نگهداری استخرها نیازمند رعایت دقیق قوانین و مقررات خاصی است تا ایمنی و کیفیت بالای آنها تضمین شود. در ایران، قوانین نظام مهندسی برای استخرها، به‌منظور تنظیم و نظارت بر این فضاها، وضع شده‌اند.
برق
قوانین برق نظام مهندسی ایران در خصوص استخرها بر چند اصل کلیدی تأکید دارند:
ایمنی کاربران: پیشگیری از حوادث الکتریکی و حفاظت از جان افراد.
استانداردسازی تجهیزات: استفاده از تجهیزات الکتریکی استاندارد و معتبر.
نصب صحیح: نصب صحیح و اصولی تجهیزات الکتریکی و نورپردازی توسط مهندسان مجرب.
• مقررات طراحی و نصب
کابل‌کشی و سیستم‌های برق‌رسانی
انتخاب کابل‌ها: کابل‌های استفاده‌شده باید دارای عایق‌بندی مناسب و مقاوم در برابر رطوبت باشند. استفاده از کابل‌های برق مقاوم در برابر نفوذ آب و حرارت در نزدیکی استخرها ضروری است.
سیستم‌های ارتینگ: نصب سیستم‌های زمین‌کردن (ارتینگ) برای جلوگیری از شوک‌های الکتریکی الزامی است. تمام تجهیزات الکتریکی در نزدیکی استخر باید به سیستم زمین متصل شوند.
نصب تجهیزات الکتریکی
تابلوهای برق: تابلوهای برق باید در محل‌های خشک و دور از مناطق مرطوب نصب شوند. همچنین، تابلوهای برق باید دارای قفل و حفاظت مناسب برای جلوگیری از دسترسی غیرمجاز باشند.
لامپ‌ها و روشنایی: تمامی تجهیزات روشنایی در نزدیکی استخر باید دارای حفاظت مناسب و مقاوم در برابر نفوذ آب باشند. استفاده از لامپ‌های ولتاژ پایین (حداکثر ۱۲ ولت) در داخل و اطراف استخر توصیه میشود.
کلیدها و پریزها: کلیدها و پریزهای برق باید در فواصل ایمن از لبه‌های استخر نصب شوند و دارای پوشش‌های محافظ برای جلوگیری از نفوذ آب باشند. پریزهای برق باید بین ۱.۸ تا ۳ متر از دیواره های استخر قرار داشته باشند.
تجهیزات الکتریکی و ایمنی
پمپ‌ها و تجهیزات تصفیه
پمپ‌ها: نصب پمپ‌های آب و تجهیزات تصفیه باید با رعایت کامل مقررات ایمنی انجام شود. این تجهیزات باید به سیستم زمین متصل و دارای حفاظت مناسب در برابر رطوبت باشند.
تابلوهای کنترل: تابلوهای کنترل پمپ‌ها و تجهیزات تصفیه باید در محل‌های خشک و دور از استخر نصب شوند و دارای سیستم‌های قطع‌کننده خودکار در صورت بروز مشکل باشند.
سیستم‌های گرمایش
گرم‌کن‌ها: تجهیزات گرمایش آب استخر باید دارای ترموستات و حفاظت‌های حرارتی مناسب باشند. نصب سیستم‌های گرمایش الکتریکی باید با رعایت کامل مقررات ایمنی و دور از مناطق مرطوب انجام شود. چراغ ها یا پنکه های سقفی باید حداقل ۳.۷ متر بالاتر از آبگرم یا جکوزی در صورت عدم وجود محافظ GFCI یا حداقل ۲.۳ متر در صورت وجود محافظ GFCI قرار داشته باشند
عایق‌بندی: تمامی لوله‌ها و تجهیزات گرمایش باید به‌خوبی عایق‌بندی شوند تا از تماس مستقیم با آب جلوگیری شود.
• نگهداری و بازرسی
بازرسی‌های دوره‌ای
نظارت مستمر: بازرسی‌های دوره‌ای توسط مهندسان برق نظام مهندسی برای اطمینان از عملکرد صحیح و ایمنی تجهیزات الکتریکی الزامی است.
آزمون‌های ایمنی: انجام آزمون‌های ایمنی برق، از جمله آزمون‌های زمین‌کردن و تست‌های عایق‌بندی، به‌طور منظم انجام شود.
نگهداری و تعمیرات
نگهداری پیشگیرانه: برنامه‌ریزی منظم برای نگهداری و تعمیرات پیشگیرانه تجهیزات الکتریکی ضروری است. این شامل تمیزکاری، تعویض قطعات فرسوده و بررسی عملکرد صحیح سیستم‌های برق‌رسانی میشود.
تعمیرات تخصصی: تمامی تعمیرات باید توسط مهندسان و تکنسین‌های مجرب و دارای مجوز انجام شود.
معماری
• مقررات طراحی
مکان‌یابی و طراحی کلی
انتخاب مکان مناسب: مکان‌یابی استخر باید با توجه به شرایط جغرافیایی، آب و هوایی و محیطی انجام شود. انتخاب مکان مناسب برای ساخت استخر می‌تواند در بهبود کارایی و کاهش هزینه‌های نگهداری تأثیرگذار باشد.
طراحی معماری: طراحی معماری استخر باید شامل بررسی‌های دقیق در مورد ابعاد، شکل، عمق و دسترسی‌ها باشد. همچنین، باید فضای کافی برای حرکت آزادانه و استفاده همزمان چندین نفر فراهم شود. استخر آموزش خردسالان دارای عمق حداکثر ۹۰ سانتیمتر ، عرض ۷ متر و طول ۶/۱۶ یا ۲۰ متر می باشد. رای ورود به این استخر پیش بینی پله با عرض حداقل ۷ متر برای کودکان مبتدی توصیه می شود.ایجاد دو خط شنا در طول استخر با علائم راهنما در کف ، کمک موثری در پیشرفت روند آموزشی خواهد داشت. همچنین پیش بینی حاشیه ای به عرض ۲ متر با کف سازی مناسب و غیر لغزنده دور استخر امکان نرمش و آمادگی جسمانی شناگران خردسال و همچنین آموزش های تئوریک آنها را فراهم خواهد ساخت.
در طراحی این گونه استخرها عمق آب در بخش بزرگی از استخر (تا ۸۰ درصد) کمتر از ۷/۱ متر در نظر گرفته می شود.ناحیه عمیق در این نوع استخرها برای نصب تخته های شیرجه کوتاه (حداکثر تا یک متر) ، وسایل بازی مانند انواع سرسره ها، و موج افکن های مکانیکی و همچنین ورزش غواصی مناسب می باشد.کف استخرهای تفریحی باید دارای شیب ملایم باشد و از ۷ درصد تجاوز نکند.پیش بینی سکویی به عرض حداقل ۲متر در حاشیه استخرهای سرپوشیده و ۴ متر در حاشیه استخرهای سرباز برای استراحت شناگران و نظارت ناجیان غریق ضروری می باشد.
• شکل استخر
طراحی فضای سبز و محوطه‌سازی
فضای سبز: طراحی فضای سبز اطراف استخر می‌تواند به بهبود زیبایی و آرامش محیط کمک کند. انتخاب گیاهان مناسب و ایجاد سایه‌بان‌های طبیعی می‌تواند از تابش مستقیم خورشید و ایجاد فضای خنک‌تر جلوگیری کند.
محوطه‌سازی: محوطه‌سازی اطراف استخر باید به گونه‌ای باشد که دسترسی آسان و ایمن به استخر فراهم شود. استفاده از مصالح ضد لغزش برای کف‌پوش‌ها و راهروها ضروری است.
-
مقررات ایمنی
حفاظت فیزیکی
نرده‌ها و موانع: استخرها باید دارای نرده‌ها و موانع مناسب برای جلوگیری از دسترسی غیرمجاز به محوطه استخر باشند. ارتفاع و نوع نرده‌ها باید بر اساس استانداردهای ایمنی باشد.
پله‌ها و نردبان‌ها: نصب پله‌ها و نردبان‌های استاندارد برای ورود و خروج ایمن از استخر الزامی است. طراحی پله‌ها باید به گونه‌ای باشد که کاربران به‌راحتی و بدون خطر لیز خوردن بتوانند وارد یا خارج شوند.
تجهیزات نجات و هشدار
تجهیزات نجات: وجود جلیقه‌ها، حلقه‌های نجات و سایر تجهیزات ایمنی در اطراف استخر برای استفاده در مواقع اضطراری ضروری است.
تابلوهای هشدار: نصب تابلوهای هشدار و علائم ایمنی در نقاط مختلف استخر الزامی است. این تابلوها باید حاوی اطلاعات مربوط به عمق آب، قوانین استفاده و نکات ایمنی باشند.
• مقررات بهداشتی
کیفیت آب و سیستم‌های تصفیه
سیستم‌های فیلتراسیون: استفاده از سیستم‌های فیلتراسیون و ضدعفونی مناسب برای حفظ کیفیت و بهداشت آب استخر ضروری است. این سیستم‌ها باید به‌طور منظم بررسی و نگهداری شوند.
کنترل شیمیایی: پایش مستمر کیفیت آب و کنترل میزان مواد شیمیایی مانند کلر و PH از اهمیت بالایی برخوردار است.
تجهیزات بهداشتی و نظافت
دوش‌ها و توالت‌ها: نصب دوش‌ها و توالت‌های بهداشتی در محوطه استخر برای استفاده کاربران الزامی است. این امکانات باید به‌طور منظم تمیز و ضدعفونی شوند.
نظافت و بهداشت عمومی: حفظ نظافت و بهداشت عمومی محوطه استخر از طریق برنامه‌ریزی منظم برای نظافت و ضدعفونی الزامی است.
• مقررات نورپردازی و زیبایی‌شناسی
نورپردازی مناسب
روشنایی عمومی: تامین نور کافی و مناسب برای محوطه استخر، به‌خصوص در شب، الزامی است. نورپردازی باید به گونه‌ای باشد که تمامی نواحی استخر به‌خوبی روشن شود و از سایه‌های ناخواسته جلوگیری شود.استفاده از چراغ های دیواری که به طور مناسب نور را به فضای استخر بتاباند و جهت آن نیز قابل تنظیم باشد نیز مناسب است . برای این مدل ها بهترین گزینه چراغ های پروژکتوری هستند.
برای نور پردازی راهرو ها و پله های منتهی به استخر نیز میتوانید از چراغ های سقفی و دیواری استفاده کنید که انواع مختلفی دارند اما معمولا برای محیط هایی که مرطوب است از چراغ دیواری و یا چراغ ها سقفی حباب دار و هالوژن های IP دار استفاده میشود. برای دور استخر نیز از چراغ هایی با نور یکطرفه که قابلیت نصب بر روی زمین و ستون را دارند استفاده کنید تا فضایی که محل رفت و آمد است را روشن کند.
قسمت رختکن نیز از نور کافی باید برخوردار باشد در این قسمت از چراغ های سقفی برای هر راهرو یا قسمت میتوان استفاده کرد و به صورت کمکی از قاب هالوژن ها به صورت سقفی بر روی کل سقف قابل استفاده است.
قسمت هایی مانند بوفه که نیازمند نور بیشتری هستند را با استفاده از چراغ های آویز و چراغ های سقفی بزرگتر میتوانید نورپردازی کنید. چراغ های بار به صورت تک و یا چند شاخه استفاده شده بر روی میزها و محل سفارش باعث ایجاد جلب توجه و جذابیت میشود.
نورپردازی تزئینی: استفاده از نورپردازی تزئینی برای افزایش زیبایی و ایجاد فضایی دلپذیر در اطراف استخر توصیه میشود. اینکار ا با استفاده ها نورهای رنگی که از چراغ های دیواری و چراغ سقفی میتابد استفاده کنید. حتی به عنوان قسمت راهنمایی افراد به محل ورود یا خروج از نور های نشانگر میتوان بهره برد.
طراحی زیبایی‌شناسی
طراحی هماهنگ: طراحی استخر باید با سایر بخش‌های ساختمان و محیط اطراف هماهنگ باشد. استفاده از رنگ‌ها، مصالح و جزئیات معماری متناسب با سبک کلی محیط می‌تواند به زیبایی و یکپارچگی فضا کمک کند
عمران
طراحی سازه: طراحی سازه استخر باید توسط مهندسان متخصص و با رعایت استانداردهای ملی و بین‌المللی انجام شود. این طراحی باید شامل بررسی‌های دقیق در مورد بارهای زنده و مرده، فشار آب و زمین‌لرزه باشد.
• مواد و مصالح
کیفیت مصالح: استفاده از مصالح با کیفیت و مقاوم در برابر آب و مواد شیمیایی ضروری است. بتن استفاده‌شده در ساخت استخر باید دارای عیار مناسب و مقاومت کافی در برابر فشار و خوردگی باشد.
پوشش‌ها و عایق‌ها: استفاده از پوشش‌های ضد آب و عایق‌های مناسب برای جلوگیری از نشت آب و حفاظت از سازه در برابر عوامل محیطی ضروری است.
• مقررات ایمنی
پایداری سازه
محاسبات دقیق: تمامی محاسبات مربوط به بارهای وارده بر سازه استخر باید با دقت انجام شود. این محاسبات شامل بارهای هیدرواستاتیکی، دینامیکی و عوامل محیطی مانند زلزله و باد میشود.
استفاده از آرماتور: استفاده از آرماتورهای مناسب و قرار دادن آنها به‌طور صحیح در بتن برای افزایش مقاومت و پایداری سازه الزامی است.
حفاظت فیزیکی
دیوارها و کف استخر: دیوارها و کف استخر باید با استفاده از مصالح مقاوم و پوشش‌های ضد آب ساخته شوند تا از نفوذ آب و آسیب‌های ناشی از فشار آب جلوگیری شود.
شیب‌بندی: شیب‌بندی صحیح کف استخر برای جلوگیری از تجمع آب و افزایش ایمنی و بهداشت محیط الزامی است.
• مقررات مدیریت آب
کنترل نشت
عایق‌بندی مناسب: استفاده از عایق‌های مناسب و استاندارد برای جلوگیری از نشت آب و حفظ کیفیت سازه ضروری است.
آزمایش‌های نشت‌یابی: انجام آزمایش‌های نشت‌یابی به‌صورت دوره‌ای برای اطمینان از عدم نشت آب از سازه الزامی است.
مدیریت مصرف آب
بازچرخانی آب: استفاده از سیستم‌های بازچرخانی آب برای کاهش مصرف آب و حفظ منابع آبی توصیه میشود.
مدیریت مصرف: تدوین راهکارهایی برای مدیریت بهینه مصرف آب در استخر، از جمله استفاده از تجهیزات کم‌مصرف و کنترل دقیق مصرف، ضروری است.
گاز
-
مقررات طراحی و نصب
-
انتخاب تجهیزات و لوله‌ها
- تجهیزات گازرسانی: تمامی تجهیزات گازرسانی مورد استفاده در استخر باید دارای استانداردهای ملی و بین‌المللی باشند. این تجهیزات شامل مشعل‌ها، سیستم‌های گرمایش و تجهیزات کنترلی است.لوله‌ها و اتصالات: لوله‌های گاز باید از جنس مقاوم در برابر خوردگی و فشار باشند. استفاده از لوله‌های فولادی گالوانیزه یا پلی‌اتیلن برای لوله‌کشی گاز توصیه میشود.
-
طراحی سیستم گازرسانی
- محل نصب تجهیزات: تجهیزات گازرسانی باید در محل‌هایی نصب شوند که تهویه مناسب داشته باشند و دور از مناطق پرتردد و قابل اشتعال باشند.
مسیر لوله‌کشی: مسیر لوله‌کشی گاز باید به گونه‌ای طراحی شود که کمترین میزان خمیدگی و پیچیدگی را داشته باشد و به‌راحتی قابل دسترسی و تعمیر باشد.
سیستم‌های ایمنی
شیرهای قطع اضطراری: نصب شیرهای قطع اضطراری در نقاط مختلف سیستم گازرسانی ضروری است. این شیرها باید در محل‌هایی قرار گیرند که در مواقع اضطراری به‌راحتی قابل دسترسی باشند.
آشکارسازهای نشت گاز: نصب آشکارسازهای نشت گاز در محل‌های حساس به نشت، مانند اتاق‌های تجهیزات و موتورخانه‌ها، الزامی است. این آشکارسازها باید به سیستم‌های هشدار دهنده متصل باشند.
تهویه و تهویه اضطراری
سیستم‌های تهویه: نصب سیستم‌های تهویه مناسب در محل‌های نصب تجهیزات گازرسانی ضروری است. تهویه باید به گونه‌ای باشد که تجمع گازهای خطرناک را به حداقل برساند.
تهویه اضطراری: طراحی و نصب سیستم‌های تهویه اضطراری برای خروج سریع گازهای خطرناک در مواقع بروز حادثه الزامی است.
تجهیزات ایمنی شخصی
استفاده از تجهیزات حفاظتی: استفاده از تجهیزات حفاظتی شخصی مانند دستکش، ماسک و عینک‌های محافظ در هنگام کار با سیستم‌های گازرسانی الزامی است.
دسترسی به تجهیزات اضطراری: پرسنل باید به تجهیزات اضطراری مانند خاموش‌کننده‌های آتش‌نشانی و کیت‌های کمک‌های اولیه دسترسی داشته باشند.
آخرین دیدگاه‌ها